Tràm chim Tam Nông nằm lọt thỏm giữa một vùng đất trũng ngập nước của Đồng Tháp Mười, nổi tiếng với những rừng tràm nguyên thuỷ và những đàn sếu/ đàn hạc (cranes) quý hiếm (endangered species). Ai đã từng đến đây, sống ở đây mới thấm thía vô vàn nỗi khổ của người dân nghèo quanh năm vật lộn với miếng ăn, manh áo, bệnh tật, thiên tai và bao năm dài chiến tranh, chứ đừng vội nói đến chuyện đi học hay bảo vệ môi sinh. Trải qua bao chế độ chín

Bạn có thể ngồi xe đò từ Sàigòn theo quốc lộ 1A đến Cái Bè (Tiền Giang) rồi rẻ

Bạn sẽ thấy đường dẫn tới tràm chim đang xây thêm nhiều con lộ tráng nhựa thẳng thớm mới tinh, với những con đê kiên cố có rừng tràm xanh mượt viền lấy những con kinh, con rạch vừa để xả phèn rửa mặn, vừa có thể điều tiết mực nước trong mùa lũ lụt, vừa dẫn nước tưới tiêu cho ruộng vườn Đồng Tháp cũng mới xây xong. Ven chân đê là hàng cây tràm vừa che bóng mát cho người đi trên mặt đê nhưng cũng là cọc chống xói lở chân đê. Dọc theo đê là hàng ngàn ngôi nhà ba gian hai chái với mái ngói đỏ, tường ngoài trét stucco, trong lát ván bột (drywall) loại chống ẩm ướt, với khá đủ tiện nghi cần thiết vừa mới cất xong. Ngay dốc cầu Kinh Ranh, xã Trường Xuân, huyện Tháp Mười sẽ là một khu thương mại sầm uất, cạnh đó là một trường trung tiểu học khang trang, một nhà trẻ và một trường mẫu giáo cũng cách đó không xa. Tràm Chim Tam Nông hôm ấy không chỉ có những cánh rừng tràm phủ rợp tràm chim mà còn lan rộng suốt vùng biên giới Việt – Miên như một "thành lũy" bảo vệ Tổ Quốc, bảo vệ những cánh đồng lúa nước mà năng suất lên tới 8 –10 tấn/ ha. Ở đây, vào năm 2000, người dân cũng vừa xây xong một khu du lịch sinh thái và văn hóa mang tên "Tràm Chim Tam Nông." Dưới sự hướng dẫn của giáo sư Edward Maltby (thuộc Viện Nghiên Cứu Môi Trường Royal Holloway, Luân Đôn, Anh Quốc), hàng ngàn mẫu rừng tràm mới được gấp rút trồng lại khi mà người ta đã thấy tràm là một giống cây quý, vừa là một sản phẩm cung ứng cho xây dựng chứ không chỉ làm dầu tràm và chất đốt, vừa có chức năng điều tiết mực nước làm giảm lụt chống lũ, góp phần làm giảm bớt tác hại của mùa gió chướng tai quái, vừa có thể cải thiện chất lượng nước, lại có ảnh hưởng đến hệ thống sinh thái vốn rất đa dạng ở đây, nhất là với "dây chuyền thực phẩm" (food chain) cho đàn hạc quý hiếm nhằm duy trì môi trường sinh tồn cho loài chim này và những loài chim nước (waterbirds) quý hiếm khác như Oriental Darter, Painted Stork, Asian Golden Weaver, v.v… .

Tuy tràm chim Tam Nông đã được quy hoạch từ năm 1997 với hơn 7000 ha khu bảo tồn và trên 2000 ha khu đệm nhưng khu du lịch Tam Nông cần phát triển theo hướng sau:
1. Nhu cầu cấp bách là bảo vệ động thực vật quý hiếm, trong đó có đàn hạc/ sếu đầu đỏ và môi trường sinh tồn của chúng theo đúng yêu cầu của các nhà khoa học/ chuyên môn. Khu tràm chim cần có khu đệm (buffer zone) bao bọc, cách xa khu dân cư, buôn bán, hành chánh, bảo đảm sự vắng lặng, thanh tịnh cho tràm chim để chim không bỏ đi. Cố gắng hạn chế mọi hình thức có thể g

2. Nhằm hạn chế nạn săn bắt chim thú quý hiếm và phá rừng bừa bãi, chính quyền cần tạo dựng nhiều phương thức sinh hoạt và sản xuất mới với thu nhập và lợi ích cụ thể đủ sức thu hút dân địa phương tham gia. Nâng cao dân trí song song với việc cải thiện đời sống, trong đó cần chú trọng đến lớp trẻ nhằm từng bước hình thành cách nghĩ, cách sống mới song vẫn không phá vỡ môi sinh và phong tục của cư dân địa phương. Tránh xáo trộn và bất ổn trong đời sống của dân cư lẫn chim thú trong vùng.
3. Xây dựng cơ sở vật chất (cầu đường, điện, nước…), phát triển mạng lưới giáo dục, y tế là những công việc cần làm trước hết cho người dân. Đào kinh, làm cống chưa hẳn là biện pháp tối ưu mà cần nghĩ tới việc nghiên cứu (study/ research) phương cách trị thuỷ, rửa phèn, xả mặn, tưới tiêu, chống lũ lụt, … sao cho có lợi trên toàn vùng đồng bằng châu thổ Cửu Long chứ không thể có lợi cho vùng tứ giác Long Xuyên này mà gây hại cho vùng khác, cũng không thể giải quyết được phần nào nạn lũ lụt mà gây tác hại về nhiều mặt khác. Bởi thế, cần sự kết hợp rộng rãi giữa các nhà chuyên môn trong và ngoài nước, có sự hợp tác và hỗ trợ của quốc tế, đặc biệt là các nước (như Hoà Lan), các cơ quan có kinh nghiệm xử lý các tình huống tương tự. Quốc tế đã bỏ biết bao công sức, nhiệt tình và hàng triệu Mỹ Kim để chỉ muốn người Việt chúng ta cố gắng bảo vệ hệ thống sinh thái phong phú và những loài chim nước quý hiếm này – xin đừng lãng phí và đừng đánh mất lòng tin của họ.
Tràm Chim Tam Nông có thể là mô hình tiêu biểu cho việc xây dựng một khu vực
Đồng Tháp Mười là một trong số những vùng đất ngập nước của Đồng bằng sông Cửu Long. Mảnh đất này vốn nổi tiếng không chỉ bởi vẻ đẹp ấn tượng mà nơi đây còn là một trong những chiến khu quan trọng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Nhắc tới vùng Đồng Tháp Mười là nhắc đến vùng đất của thiên nhiên. Nơi đây ẩn chứa một vẻ đẹp hoang sơ đến khó tả, những cảnh sắc làm ngây ngất lòng người.
Khi đã đặt chân tới đây du khách sẽ được hoà mình vào thiên nhiên, được phóng tầm mắt để chiêm ngưỡng những rừng tràm có tuổi thọ hàng chục năm, những đầm sen ngát hương sắc và hệ sinh thái động vật chim cá tới cả trăm loài.
Buổi sớm ở Đồng Tháp Mười
Vũ điệu tình yêu
Nhiều loài chim đã bắt đầu đi kiếm ăn
Hoảng hốt khi có tiếng ghe thuyền
Đang là mùa nước nổi nhưng nơi đây vẫn thu hút nhiều lòai chim đến kiếm ăn
Tràm Chim có tới 198 loài chim
Hoa sen, súng ở vùng đất này hình như cũng có kích thước lớn hơn.
Góc rừng tràm nhìn từ trên cao.
Chiều về trên Vườn Quốc gia Tràm Chim - Photo: Ngọc Thành
Hằng năm từ cuối tháng 12 đến đầu tháng 5 là lúc đàn sếu bay về Tràm Chim cư trú. Đến đây vào thời gian này, bạn sẽ chứng kiến từng đàn sếu đầu đỏ bay về hòa cùng các loài chim khác để kiếm ăn - một cảnh tượng kì thú làm mê đắm lòng người. Nhiều con sếu cao đến gần 2m, bộ lông xám mượt, chân và cổ cao, đôi cánh dang rộng khi bay, dáng đi khoan thai, đủng đỉnh. Chúng tụ tập ngoài đồng năn, bay lượn chấp chới, xoè cánh múa nhịp nhàng, cất lên những tiếng kêu lảnh lót. Chắc chắn bạn sẽ bị hút hồn theo nhịp điệu cuả bầy sếu cùng khung cảnh huyền hoặc trong ánh hoàng hôn của buổi chiều tà…Thuộc ấp 6, xã Gáo Giồng, huyện Cao Lãnh, Đồng Tháp, khu du lịch sinh thái Gáo Giồng (hay mọi nguời thường quen gọi là vườn chim Gáo Giồng) từ lâu đã nổi tiếng là “ốc đảo xanh” với cảnh quan thiên nhiên quyến rũ, đặc trưng cho vùng đất trũng Đồng Tháp Mười.
Theo quốc lộ 30 tới thị xã Cao Lãnh, tiếp tục chạy cặp sông qua các xã Mỹ Trà, Mỹ Tân rồi chạy vô xã Tân Nghĩa (huyện Cao Lãnh), mất 5 phút qua con đò nhỏ rồi tiếp tục đi theo con đường quê thêm 7 km nữa là khu du lịch sinh thái Gáo Giồng đã ở trước mặt bạn.
Được xem là lá phổi của Đồng Tháp Mười, rừng tràm Gáo Giồng có diện tích khoảng 1.700 ha, trong đó có 250 ha rừng nguyên sinh, với những bưng trấp, lung, bàu đầy sen, súng, lau sậy, cà na, gáo…
Đến đây chắc chắn bạn sẽ ngợp mắt trước sân chim rộng gần 40 ha cùng nhiều loài chim muông bay rợp cả một góc trời. Trên những vạt rừng rộng mênh mông, hàng chục loài chim nước sinh sống và làm tổ quanh năm như : trích mồng đỏ, cồng cộc, le le, diệc, vịt trời… ; nhiều hơn hết vẫn là đàn cò trắng hàng chục nghìn con khiến rừng tràm này được xem là vườn cò lớn nhất hiện nay ở vùng Đồng Tháp Mười.
Xuống xuồng ba lá, bồng bềnh xuôi theo những con rạch nhỏ, bạn có thể thấy tận mắt các loài diệc mộc, diệc lửa với sải cánh dài hơn 1m, những con nhan điển với cái cổ thon dài vừa bay cao vừa bơi lặn và bắt cá rất giỏi… Vào mùa nước nổi, trên các cánh đồng vừa thu hoạch, hàng nghìn cánh cò trắng điểm xuyết trên nền tràm xanh tươi tạo thành một khung cảnh ngoạn mục. Còn các lung sen lại là nơi quy tụ hàng nghìn con trích mồng đỏ về đây thư thả nhổ những cọng năn tươi non, thỉnh thoảng cất tiếng gáy kèm theo những vũ điệu tuyệt đẹp.
Đến với Gáo Giồng, không những nghe chim hót trên cây, bạn còn được nghe tiếng cá quẫy đuôi mời chào dưới nước. Những câu thơ :
Xin mời ghé chốn quê tôi xứ này
Quê tôi vừa đẹp vừa hay
Dưới sông cá lội, chim bay trên trời
quả thật không sai. Thuỷ sản ở đây vô cùng phong phú với nhiều loài cá như cá lóc, cá bông, cá sặc, cá chốt, cá lăng, cá bống, cá nhái… ; đặc biệt là loài cá linh từ Biển Hồ Campuchia vào mỗi mùa nước lên lại lũ lượt kéo về từng đàn đông vui…
Gáo Giồng đẹp nhất vào mùa nước nổi. Lúc ấy, nước từ sông Mêkông kéo về phủ ngập cánh đồng, biến Gáo Giồng thành một ốc đảo giữa trời nước mênh mông, rực lên màu vàng hoa điên điển, màu tím hoa súng pha lẫn sắc hồng của những cánh sen, màu xanh mướt của rừng tràm… Mùa này cá tôm phong phú, đánh bắt về cộng với các loại rau đồng, bạn có thể chế biến thành những món ăn dân dã nhưng vô cùng phong phú và hấp dẫn như cá lóc nướng trui cuốn lá sen, cháo cò, cháo rắn nấu với đậu xanh, rắn bông súng nướng mọi, chuột đồng nướng, cơm huyết rồng hấp lá sen, canh chua bông điên điển, ốc lác hấp tiêu…
Thưởng thức những món ăn đậm chất Nam Bộ, nhâm nhi rượu đặc sản từ rượu nếp pha với mật ong tràm, ngả mình trên chiếc võng đong đưa, đón những luồng gió mát rượi, bạn sẽ cảm nhận hết sự thanh bình, yên ả nhưng cũng không kém phần độc đáo của khu du lịch sinh thái Gáo Giồng.
For your information:
http://www.activetravelvietnam.com/nationalparks/mekong_delta/Tram_Chim_National_Park.html
No comments:
Post a Comment